Müziğin Değiştiği Zaman

"Müzik değiştiği zaman dans da değişir", bir Nijerya atasözü.

Who Fears Death (Ölümden Kim Korkar) adlı romanıyla 2011 Dünya Fantezi Edebiyat Ödülü'nü kazanan Nijerya kökenli Amerikalı kadın yazar Nnedi Okorafor, fantastik edebiyatta müziğin değişmeye başladığını haber veriyor. Who Fears Death, Afrika kökenli bir kadının kaleminden Afrika'nın kadınları üzerine bir hikaye. Büyülü gerçekçiliğin, fantastik kurgunun, Afrika edebiyatının bir arada harmanlandığı romanda, adı "ölümden kim korkar" anlamına gelen, savaşta tecavüze uğrayan bir annenin çocuğu olan, doğaüstü güçlere sahip Onyesonwu adlı bir kadının hikâyesini anlatıyor Okorafor.

Nnedi Okorafor, Amerika'da doğmuş Nijerya kökenli bir ailenin kızı. İngiliz Dili profesörü ve halen yazarlığının yanısıra Chicago Eyalet Üniversitesi'nde yaratıcı yazarlık dersleri veriyor. Amerika'da doğmuş olmasına rağmen Nijerya ile bağlarını hiç koparmamış. Hikayelerinin ve kahramanlarının çoğu çocukluğundan beri sık sık ziyaret ettiği bu topraklardan esinlenmiş.

Yazarın, Who Fears Death'ten başka Zahrah the Windseeker, The Shadow Speaker, Long Juju Man, Akata Witch gibi çeşitli ödüller kazanmış kitapları, çocuk kitapları ve öyküleri var.

1975 yılından bu yana fantastik ve bilimkurgu türündeki eserlere verilen Dünya Fantezi Ödülü'nü kazanan yazarlar arasında Haruki Murakami, Ursula K. Le Guin, China Miéville, Susanna Clarke, Neil Gaiman, Patrick Suskind gibi ünlü yazarlar var. Romanın yanısıra kısa roman, öykü, antoloji gibi dallarda da ödül veriliyor. Bu yıl öykü dalının kazananı yine dünyaca ünlü bir yazar; “Fossil-Figures” adlı öyküsüyle Joyce Carol Oates.

Okorafor, Dünya Fantezi Ödülü'nü kazanan ilk kadın değil, öncülleri arasında Ursula K Leguin, Susanna Clarke gibi ustalar var. Ama bu ödülü kazanan ilk Afrika kökenli yazar. Edebiyat, özellikle fantastik edebiyat, "Kadın Yazar", "Afrikalı Yazar" gibi ayrımların en olmaması gereken alanlardan biri. Türkiye'de medyada ve sosyal medyada kadın cinayetlerinin, N.Ç. davasının, çocuk tecavüzlerinin konuşulduğu günler bu günler. "Kadın" olma, olamama hallerinin edebiyatta da bir süre daha yankılanmaya devam etmesi kaçınılmaz. Ama bu etiketler Dünya Fantezi Birliği tarafından 36 yıldır verilen bu saygın ödül için de hala bir haber değeri taşıyorsa demek ki dünyanın öteki taraflarında çalınıp duran da hep o bildiğimiz eski teranelermiş.

Yine de ritmin ve dansın kökeni Afrika'ysa, kadınlar her zaman doğada değişimin öncüleri olagelmişse ve edebiyat biraz da umut demekse uzaklarda çalınmaya başlayan yeni bir müziğin tınısı değil mi bu kulağımıza gelen? Hadi dansa...